Urazy sportowe

Przeciążenia stawów i mięśni

Przeciążenia mięśniowe różnią się od przetrenowania tym, że charakteryzuje je bezpośrednie, strukturalne uszkodzenie tkanki mięśniowej wynikłe z przesadnego, ostrego treningu. Oczywistym tego skutkiem jest zlokalizowana wrażliwość na ból. Objawy przeciążenie mogą być zarówno fizyczne jak i psychiczne, ale wydolność zazwyczaj zwiększa się po kilku dniach właściwego odpoczynku. Stałe i niekontrolowane przeciążenie może ostatecznie doprowadzić do przetrenowania, które z kolei spowodowane jest nawarstwiającym się stresem treningowym i innymi stresami. Regeneracja może trwać tygodniami , a nawet w cięższych przypadkach , miesiącami. Odpowiednia fizjoterapia w znacznym stopniu przyśpiesza powrót do maksymalnych możliwości organizmu oraz regenerację

Nadciągnięcia, naderwania i zerwania mięśni

O naciągnięciu mięśnia mówimy, gdy doszło do przerwania ciągłości niewielkiej liczby włókien mięśniowych (ok. 5 proc.). W takiej sytuacji w niewielkim stopniu dochodzi do ograniczenia sprawności ruchowej. Jeśli jednak doszło do większego uszkodzenia mięśnia (zerwania więcej niż 5 proc. włókien mięśniowych), uraz kwalifikuje się jako naderwanie. Wtedy kontuzja uniemożliwia wykonywanie skomplikowanych działań ruchowych. Objawy naderwania są takie same jak objawy naciągnięcia mięśnia. Jednak okres unieruchomienia, rehabilitacji i powrotu do pełnej sprawności jest znacznie dłuższy niż przy naciągnięciu.

Skręcenia i zwichnięcia stawów

Rehabilitacja zależy od typu oraz stopnia uszkodzenia kompleksu torebkowo-więzadłowego. Swoje działania kieruje na zmniejszenie bólu, obrzęku, poprawę ruchomości i stabilności stawu oraz zabezpieczenie przed powtórnymi uszkodzeniami. W początkowym okresie wykorzystuje się ćwiczeni izometryczne, kontrolujące ruch, bez obciążenia. Można stosować ćwiczenia w wodzie jeśli ćwiczenia na lądzie sprawiają ból. Stopniowo wprowadza się ćwiczenia całą kończyną dolną oraz wytrzymałościowe do granicy tolerancji przez pacjenta.

Celem działania rehabilitacji jest poprawa stabilizacji oraz zwiększenie siły oraz zakresu ruchomości w stawie. Powrót do aktywności fizycznej zależy od stopnia uszkodzenia, rozpoczęcie zbyt wcześnie ćwiczeń może spowodować poważne uszkodzenia oraz trwałą niestabilność stawu.

Stany zapalne pourazowe

Uraz powoduje uszkodzenie tkanek. W odpowiedzi tkanki uruchamiają wielofazowy proces, który objawia się ostrym stanem zapalnym oraz procesami naprawy w celu odtworzenia struktury i funkcji. Powstanie ostrego stanu zapalnego powoduje: zaczerwienienie, wzrost ciepłoty, obrzęk, ból i ograniczenie funkcji tkanek. Gojenie tkanek odbywa się w trzech fazach: ostrej – zapalnej, trwa do 48 godz; – podostrej – naprawy i regeneracji, trwa do 6-8 tyg; – przewlekłej – modelowanie blizny, trwa do 12 m-cy.

Proces gojenia jest procesem biologicznym, a znajomość i przestrzeganie jego faz pozwala na kontrolę tego procesu i wybór optymalnych metod leczenia, bez których nie ma powrotu do pełni sprawności.

Złamania i pęknięcia kości

Złamanie, czyli całkowite przerwanie ciągłości kości najczęściej powstaje wskutek urazu. W zależności od mechanizmu oraz skali uszkodzenia medycyna wyróżnia aż kilkanaście typów złamań. Klasyfikujemy je według charakteru (np. poprzeczne, spiralne, podokostnowe, kompresyjne) i lokalizacji (np. złamanie kości ramiennej, kręgosłupa, paliczka). Niezwykle istotny dla leczenia jest też podział na złamania zamknięte, czyli takie, w których złamaniu uległa tylko kość, i otwarte, czyli takie, w których uszkodzeniu uległa też skóra i inne tkanki, umożliwiając bezpośredni kontakt złamanej kości z powietrzem (i zarazkami). Na podstawie objawów klinicznych i badania lekarskiego; zdjęcie RTG uwidacznia dokładnie miejsce złamania i pozwala określić jego charakter. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy zdjęcie wykonane bezpośrednio po złamaniu nie wykazuje nieprawidłowości, a diagnozę trzeba stawiać tylko na podstawie objawów klinicznych. Tak jest w przypadku złamania kości łódeczkowatej nadgarstka.

Stłuczenia mięśni, ścięgien, więzadeł

Stłuczeniem jest uszkodzenie tkanki podskórnej wraz z uszkodzeniem naczyń krwionośnych z powodu urazu mechanicznego. Czasem uszkodzeniu może ulec warstwa głęboka mięśni, ścięgna lub więzadła gdzie dochodzi do krwawego wylewu podskórnego, który nie zawsze jest widoczny. Przyczyną urazu jest duża, bezpośrednia siła, działająca kompresująco lub rozbijająco na tkankę podczas uderzenia o twardy przedmiot, pobicia lub w wyniku upadku na twarde podłoże. Nie jest jednak na tyle silna, aby doszło do przerwania skóry, ścięgien czy złamania kości. Jeśli w trakcie urazu mięsień jest napięty – mniej tkanek objętych będzie urazem. Im mniej napięty mięsień w trakcie urazu, tym stłuczenie jest głębsze.